محققان سوئدی کشف کردهاند که چگونه یک مولکول میتواند به بازسازی سلولهای تولید کننده انسولین در بدن به عنوان یک درمان بالقوه جدید برای بیماری دیابت کمک کند.
یک راه نوظهور برای درمان دیابت، ترمیم یا جایگزینی سلولهایی در بدن است که به طور طبیعی هورمون انسولین تولید میکنند. محققان سوئدی اکنون مولکولی را شناسایی کردهاند که به تحریک رشد سلولهای جدید تولیدکننده انسولین کمک میکند و نحوه عملکرد آن را کشف کردهاند که درمانهای بالقوه جدیدی را به روی دیابت باز میکند.
دیابت با مشکلات مربوط به انسولین مرتبط است؛ هورمونی که سطح گلوکز خون را تنظیم میکند و به سلولهای بدن اجازه میدهد برای دریافت انرژی به آن دسترسی پیدا کنند. در دیابت نوع ۱، سلولهای بتا در لوزالمعده(پانکراس) که به طور معمول انسولین تولید میکنند، اغلب به این دلیل که این سلولها توسط سیستم ایمنی از بین رفتهاند، نمیتوانند به اندازه کافی برای پاسخگویی به نیاز بدن انسلوین تولید کنند.
این درمان در حال حاضر به تزریق انسولین متکی است، اما شاخههای نوظهوری از مطالعات بر روی یافتن راههایی برای بازسازی مجدد تولید انسولین توسط سلولهای بتا متمرکز هستند. پیشرفتهای قبلی شامل ایجاد سلولهای بتای مصنوعی که میتوانند این کمبود را جبران کنند یا استفاده از سلولهای بنیادی برای رشد سلولهای جدید بوده است.
اکنون در یک مطالعه جدید، محققان مؤسسه “کارولینسکا” در سوئد مولکول کوچکی را بررسی کردند که میتواند به بازسازی سلولهای بتا کمک کند. این مولکول که با نام “CID۶۶۱۵۷۸” شناخته میشود، در مطالعات قبلی شناسایی شده بود، اما اینکه دقیقاً چگونه و تا چه اندازه کار میکند، ناشناخته مانده بود.
این تیم برای کشف این موضوع، برهمکنشهای مولکولی این مولکول را در سلولهای مخمر بررسی کردند و دریافتند که به پروتئینی به نام “MNK۲” متصل میشود و با انجام این کار، به دو پروتئین دیگر اجازه میدهد تا در سطوح بالاتر با هم تعامل داشته باشند که در نهایت منجر به بازسازی بیشتر سلولهای بتا میشود.
این تیم مولکول خود را در گورخرماهی آزمایش کرد و دریافت که سطح گلوکز خون را در آنها در مقایسه با گروه کنترل کاهش میدهد. همچنین در سلولهای پانکراس خوک که در آزمایشگاه رشد کرده بودند، نشان داده شد که این مولکول موجب تشکیل سلولهای بتای جدید میشود، در حالی که ارگانوئیدهای پانکراس انسانی در مواجهه با این مولکول، انسولین بیشتری تولید کردند.
دکتر “اولوف اندرسون” نویسنده ارشد این مطالعه میگوید: یافتههای ما نشاندهنده یک هدف بالقوه و جدید برای درمان دیابت است، به این صورت که ما یک راه ممکن برای تحریک تشکیل سلولهای جدید تولیدکننده انسولین را نشان میدهیم.
وی افزود: ما اکنون تأثیر این مولکول و مولکولهای مشابه را در بافت انسانی مطالعه میکنیم و پروتئین هدف مولکول یعنی “MNK۲” را در بافت اهداکنندگان سالم و اهداکنندگان مبتلا به دیابت تجزیه و تحلیل خواهیم کرد.
این تحقیق در مجله Nature Chemical Biology منتشر شده است.
اطلاعات بیشتر:
More information: Christos Karampelias, Kathleen Watt, Charlotte L. Mattsson, elngel Fernández Ruiz, Habib Rezanejad, Jiarui Mi, Xiaojing Liu, Lianhe Chu, Jason W. Locasale, Gregory S. Korbutt, Meritxell Rovira and Ola Larsson & Olov Andersson, MNK2 deficiency potentiates β-cell regeneration via translational regulation, Nature Chemical Biology (2022). doi.org/10.1038/s41589-022-01047-x