هلیکوباکترپیلوری یک باکتری گرم منفی است که می‌تواند درون معده انسان زندگی کند و منجر به بیماری‌هایی مانند گاستریت، زخم معده، روده و سرطان معده شود. پس از ورود به معده، این باکتری اوره آز ترشح می‌کند که منجر به خنثی شدن ریز محیط اسیدی پیرامون آن می‌شود، سپس با کمک تاژک خود وارد آستر اپیتلیال معده می‌شود، جایی که اسیدیته نزدیک به خنثی است و در آنجا کلونیزه شده به حیات خود ادامه می‌دهد. در این مرحله باکتری شروع به ترشح موادی مانند ساسیتوتوکسین واکوئله کننده A، می‌کند که به سلول‌های اپیتلیالی پیرامونش آسیب می‌زند. در مقابل لایه اپیتلیالی پوشاننده معده سیتوکین‌ها و کیموکیناز‌هایی برای دفاع ترشح می‌کند که منجر به بروز عوارض بالینی مانند گاستریک می‌شود. با هدف بررسی امکان انتقال سم به وسیله وزیکول‌های خارج سلولی باکتری و سلول‌های اپیتلیال، دکتر مرجان محمدی، سمانه صابری، دکتر فائزه شکری و همکارانشان از انستیتو پاستور ایران و پژوهشگاه رویان به انجام پژوهشی پرداختند که طی آن وزیکول‌های باکتری‌ها جمع‌آوری شده و در مجاورت رده سلولی اپیتلیال قرار گرفتند. سپس وزیکول‌های باکتری‌ها و وزیکول‌های خارج سلولی سلول‌های آلوده شده جمع‌آوری شد و برای آلوده کردن رده سلولی اپیتلیالی تازه‌ای مورد استفاده قرار گرفت و اثر این وزیکول‌ها بر سلول‌ها با روش‌های آزمایشگاهی بررسی گردید.
نتایج این پژوهش که در نشریه بین‌المللی Microbial Pathogenesis منتشر شده است، نشان داد وزیکول‌های باکتری دارای نشانگرهای سطحی باکتری و محتوی سم آن هستند در حالی که ویزیکول‌های خارج سلولی سلول‌های اپیتلیالی بزرگتر بوده نشانگرهای باکتری و اپیتلیالی را همزمان در خود داشتند. نتایج این پژوهش نشان داد انتقال سموم باکتری به سلول‌های اپیتلیال در غیاب باکتری و در حضور وزیکول‌ها اتفاق می‌افتد.
نتایج این پژوهش نشان داد وزیکول‌های خارج سلولی حاصل از سلول‌های اپیتلیال آلوده شده، مانند وزیکول‌های باکتریایی قادر به انتقال سموم باکتری، آلوده کردن و ایجاد تغییر در شکل ظاهری سلول‌ها هستند.
اطلاعات بیشتر:
More information: Samaneh Saberi, Maryam Esmaeili, Reza Saghiri, Faezeh Shekari & Marjan Mohammadi, Assessment of the mixed origin of the gastric epithelial extracellular vesicles in acellular transfer of Helicobacter pylori toxins and a systematic review, Microbial Pathogenesis (2023). doi.org/10.1016/j.micpath.2023.106024
