تکوین، سمفونی هماهنگی از تمایز سلول‌ها در پاسخ به عوامل القاکننده متفاوت است که با اثر بر روی سلول‌ها در زمان و غلظت‌های متفاوت، ایجاد بافت‌های مختلف را رهبری می‌کند. شباهت بیان ژن در سلول‌های در حال تکوین و سلول‌های سرطانی، سال‌ها مورد توجه پژوهشگران بوده و منجر به ایجاد مفهوم تمایز درمانی شده است. سرطان سلول‌های کبدی، ششمین سرطان شایع و سومین دلیل مرگ بر اثر سرطان است. ویروس‌های کبدی، سبک زندگی کم‌تحرک و مصرف غذاهای پرکالری از عوامل افزایش ریسک ابتلا به این سرطان هستند. سرطان سلول‌های کبدی وضعیتی پیچیده است که باید ابعاد مختلف آن مانند تنوع سلول‌ها در توده سرطانی، تهاجم زیاد و بیماری‌های زمینه‌ای که گزینه‌های درمانی ممکن را محدود می‌کنند، مورد توجه قرار گیرد. با وجود این محدودیت‌ها، شناسایی و هدف قرار دادن مسیرهای پیام رسانی که در تکوین کبد و سلول‌های سرطانی کبد درگیر هستند می‌تواند یک رویکرد درمانی منطقی برای بازبرنامه‌ریزی سلول‌های سرطانی بدخیم به سلول‌های تمایز یافته دارای عملکرد باشد. با هدف بحث و معرفی بیشتر مسیرهای پیام‌رسان مشترک در تکوین کبد و سلول‌های سرطانی کبد، دکتر بابک نگهداری، بهاره شکوهیان، دکتر مسعود وثوق و همکارانشان در دانشگاه علوم پزشکی تهران، پژوهشگاه رویان، پژوهشکده تحقیقات علوم بنیادی به همراه پژوهشگرانی از استرالیا، روسیه و سوئد به نگارش مقاله مروری پرداختند. این مقاله علمی که در نشریه بین المللی Cellular Physiology منتشر شده است، به بررسی و به روز رسانی پیشرفت‌های فعلی در هدف قرار دادن مسیرهای پیام‌رسان در درمان سرطان کبد می‌پردازد و مطالعات آزمایشگاهی و کارآزمایی‌های بالینی صورت گرفته در این خصوص را معرفی و ارزیابی می‌کند. اطلاعات گردآوری شده در این مقاله مروری می‌تواند چراغ راهی برای پژوهشگران این حوزه باشد.
اطلاعات بیشتر:
More information: Bahare Shokouhian, Hamidreza Aboulkheyr Es, Babak Negahdari, Atena Tamimi, Maryam Shahdoust, Anastasia Shpichka, Peter Timashev, Moustapha Hassan & Massoud Vosough, Hepatogenesis and hepatocarcinogenesis: Alignment of the main signaling pathways, Journal of Cellular Physiology (2022). doi.org/10.1002/jcp.30862
