سلول های بنیادی جنینی انسان، با توجه به این مهم که توان تمایز به انواع سلول های بدن انسان را دارند، ابزار مناسبی برای مطالعه مراحل ابتدائی تکوین جنین انسان و تمایز سلول های آن محسوب می شوند. علاوه بر این می توان از توانایی این سلول ها برای درمان طیف وسیعی از بیماریها با روش سلول درمانی سود جست. اما برای دستیابی به این امکان، درک درستی از چگونگی عملکرد این سلول ها و شناخت مسیرهای پیام رسان درگیر در پرتوانی و تمایز آنان ضروی است. با هدف شناخت اثر مهار پروتئین کیناز p38 در تمایز سلول های بنیادی پرتوان جنینی انسان، دکتر حسین بهاروند، دکتر سیده نفیسه حسنی، دکتر عادله طائی و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، دانشگاه علم و فرهنگ و انستیتو ماکس پلانک آلمان، طی پژوهشی به مهار پروتئین مذکور در سلول های بنیادی پرتوان جنینی در غیاب فاکتور رشد فیبروبلاستی پرداختند.
نتایج این پژوهش که در نشریه بین المللی Biochemical and Biophysical Research Communications انتشار یافته است، نشان داد، مهار پروتئین کیناز p38 منجر به افزایش ظرفیت رشد سلول ها می شود. همچنین بررسی بیان ژن ها نشان داد که مهار پروتئین مذکور باعث افزایش بیان ژن های مربوط به پرتوانی (OCT4, NANOG, DPPA3, KLF2, KLF5, TBX3) می گردد. علاوه بر این نشان داده شد پس از مهار پروتئین کیناز p38 تمایز خود به خودی سلول های پرتوان جنینی انسان منجر به تولید سلول های اندودرمی (داخلی ترین لایه جنین انسان) خواهد شد. نتایج این آزمایش آشکار کرد سلول های بنیادی جنینی که p38 در آنان مهار شده است بهتر از سلول های عادی به پیش سازهای پانکراسی (لوزالمعده) تمایز می یابند.
نتایج این پژوهش رویکرد جدیدی برای تمایز سلول های بنیادی پرتوان انسانی به سلول های اندودرمی پیشنهاد کرد و نشان داد سلول های اندودرمی حاصل پتانسیل بیشتری برای تمایز به سلول های رده اندودرمی مانند پانکراس دارند.
اطلاعات بیشتر:
More information: Adeleh Taei, Azam Samadian, Zahra Ghezel-Ayagh, Sepideh Mollamohammadi, Sharif Moradi, Tahereh Kiani, Ehsan Janzamin, Zahra Farzaneh, Yaser Tahamtani, Thomas Braun, Seyedeh-Nafiseh Hassani and Hossein Baharvand, Suppression of p38-MAPK endows endoderm propensity to human embryonic stem cells, Biochemical and Biophysical Research Communications (2020). doi.org/10.1016/j.bbrc.2020.04.119