نارسایی زودرس تخمدان با از بین رفتن فعالیت طبیعی تخمدان‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها پیش از ۴۰ سالگی ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. درمان با سلولهای بنیادی امکان ایجاد یک ریز‌محیط ترمیمی و درمان ناباروری‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ناشی از نارسایی زودرس تخمدان را فراهم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. به منظور امکان‌سنجی، بررسی امنیت و تأثیر‌گذاری و همچنین تعیین دوز سلولی مناسب برای استفاده از سلولهای بنیادی استرومایی برداشت شده از بافت چربی خود فرد در درمان نارسایی زودرس تخمدان، دکتر اقدمی، دکتر معدنی، دکتر مشایخی و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، یک کارآزمایی بالینی طراحی کردند که طی آن ۹ زن با تشخیص قطعی نارسایی زودرس تخمدان به سه گروه تقسیم شدند و به یک تخمدان از اعضای هر گروه به ترتیب ۵ میلیون، ۱۰ میلیون و ۱۵ میلیون سلول بنیادی استرومایی برداشت شده از بافت چربی خود فرد، انتقال یافت. دریافت‌کنندگان تا یک سال پس از پیوند مورد بررسی و پیگیری قرار گرفتند.
نتایج این کارآزمایی بالینی مرحله اول که در مجله بین‌المللی Journal of Ovarian Research به چاپ رسیده است، نشان داد، استفاده از این روش درمانی هیچ عارضه ثانویه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در بیماران ایجاد نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. بازگشت فعالیت تخمدان در ۴ بیمار مشاهده شد و برای چند ماه ادامه داشت. در گروهی که ۱۵ میلیون سلول دریافت کرده بود، در دو بیمار پس از گذشت دو ماه از پیوند فعالیت تخمدان آغاز شد. دو بیمار از دو گروه دیگر یک ماه پس از پیوند اعلام کردند که به چرخه جنسی بازگشته اند. همچنین بررسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نشان داد در ۴ بیمار سطح FSH (یکی از هورمون‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جنسی زنانه) افزایش یافته است. حجم تخمدان و میزان هورمون آنتی مولرین در طی پیگیری‌‌‌‌‌‌‌‌‌های یکساله متفاوت بود و نتایج معنی‌‌‌‌‌‌‌‌‌داری از آن استخراج نشد.
نتایج این پژوهش نشان داد استفاده از سلولهای بنیادی استرومایی برداشت شده از بافت چربی خود فرد برای درمان نارسایی زودرس تخمدان، بی خطر و امکان پذیر است و اثر درمانی دارد. این یافته امکان انجام کارآزمایی بالینی مرحله دوم با تعداد بیشتر بیمار را فراهم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.
اطلاعات بیشتر:
More information: M Mashayekhi and et al, Evaluation of safety, feasibility and efficacy of intra-ovarian transplantation of autologous adipose derived mesenchymal stromal cells in idiopathic premature ovarian failure patients: non-randomized clinical trial, phase I, first in human, Journal of Ovarian Research (2021). doi.org/10.1002/14651858.CD003139.pub3
