همه گیری کووید ۱۹ و پی آمدهای مصیبت بار آن بر سلامت جامعه پژوهشگران را برآن داشت تا مدلی آزمایشگاهی از این بیماری طراحی کنند؛ چرا که وجود مدل آزمایشگاهی مناسب امکان آگاهی بیشتر و آزمایشات دارویی گستره تر برای یافتن روش های درمانی مناسب را فراهم می کند. به منظور جمع بندی و معرفی مدل های طراحی شده برای کووید ۱۹ دکتر مسعود وثوق، رویا رمضان خانی، رویا صلحی و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، دانشگاه تربیت مدرس و پژوهشگاه سول های بنیادی لوون بلژیک به نگارش یک مقاله مروری پرداختند. در این مقاله پس از پرداختن به خصوصیات پاتولوژیک و ژنتیک کووید ۱۹، مدل های طراحی شده برای این بیماری به دو گروه مدل های طراحی شده در محیط آزمایشگاه (in vitro) و مدل های طراحی شده در بدن حیوانات مدل (in vivo) تقسیم شدند.
این مقاله که در نشریه بین المللی Drug Discovery Today به چاپ رسیده است، سپس به بررسی محدودیت ها و محاسن هر یک از مدل ها می پردازد و ارگانوئید ها (ساختار هایی سه بعدی مشابه اندام های انسان که در شرایط آزمایشگاهی با استفاده از سلول های بنیادی ساخته می شوند) و سازه های میکروفلویدیکس (ساختارهایی مهندسی شده و پیچیده که سلول بر روی آنان کشت داده می شود و برای شبیه سازی شرایط درون بدن انسان طراحی می شوند) را به عنوان رویکردهای مناسبی برای آزمایش داروها و انتقال دانش آزمایشگاهی به بخش درمان معرفی می کند.
روی هم رفته، استفاده از مدل های سه بعدی و به کارگیری دانش نوین در غربالگری داروها ابزار لازم برای یافتن داروهای مناسب برای کووید ۱۹، یا هر بیماری همه گیر دیگری که سلامت جوامع انسانی را تهدید کند، فراهم خواهد کرد.
اطلاعات بیشتر:
More information: Roya Ramezankhani, Roya Solhi, Yoke Chin Chai, Massoud Vosough and Catherine Verfaillie, Organoid and microfluidics-based platforms for drug screening in COVID-19, Drug discovery today (2021). doi.org/10.1016/j.drudis.2021.12.014