سلول‌های بنیادی سرطانی زیر‌گروهی از سلول‌های توموری هستند که توان خود‌نو‌زایی، متاستاز (مهاجرت سلول‌های سرطانی از اندامی به اندام دیگر) و مقاومت در برابر درمان را دارند. تنظیم عملکرد این سلول‌ها و مهار تغییر از فرم اپی‌تلیالی به مزانشیمی که امکان متاستاز را فراهم می‌کند یکی از رویکردهای مهم برای درمان یا مهار سرطان است. میکرو RNAها، به عنوان تنظیم کننده برخی از ویژگی‌های سلولی، مانند خود‌نو‌زایی، متاستاز و مقاومت به داروها، می‌توانند هدف مناسبی برای تشخیص و درمان سرطان باشند. به دنبال یافتن میکرو RNA ای که هم در خود‌نو‌زایی و هم در متاستاز سلول‌های سرطان معده نقش داشته باشد، دکتر مرضیه ابراهیمی، دکتر مهناز عظیمی، دکتر مهدی توتونچی، دکتر فاطمه کمالی و همکارانشان در پژوهشگاه رویان و بانک ملی تومور دانشگاه علوم پزشکی تهران، پژوهشی طراحی کردند که طی آن، نخست با مرور مقالات، ژن‌های مرتبط با پرتوانی و تغییر اپی‌تلیال به مزانشیم انتخاب شدند. سپس ژن‌هایی که هدف میکرو RNAها هستند را از میان آنها انتخاب کردند. در نهایت، الگوی بیان میکرو RNAها و ژن‌های انتخاب شده در گاسترواسفیرها (کره‌های سلولی که در شرایط آزمایشگاهی از سلول‌های سرطان معده تولید می‌شوند)، به عنوان مدل آزمایشگاهی سرطان معده، مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج این پژوهش که در مجله بین المللی Gastroenterology and Hepatology به چاپ رسیده است، نشان داد، افزایش بیان miR-200c-3p و miR-520c-3p در تومورهای درجه سه(grade III) مشاهده می‌شود. همچنین افزایش بیان miR-200c-3p و miR-520c-3p و کاهش بیان miR-34a-5p در تومورهای درجه دو دیده شد. هم‌زمانی جالب توجهی میان افزایش بیان miR-200c-3p و miR-520c-3p و افزایش بیان ژن‌های OCT4 و NOTCH1 در تومورهای درجه سه وجود داشت. بررسی شبکه برهمکنش‌های پروتئین-پروتئین نشان داد تغییر از حالت اپی‌تلیالی به مزانشیمی به وسیله فعال شدن پرتوانی، با کمک ژن‌های میانی هسته تنظیم‌کننده شامل CTNNB1، CTNND1، MAML1، KAT2A و MAML3 تحریک می‌شود. نتایج این پژوهش نشان داد افزایش بیان miR-200c-3p و miR-520c-3p می‌تواند بر پرتوانی و متاستاز سلول‌های بنیادی سرطانی معده تأثیر گذارد. بنابراین می‌توان از آنها به عنوان عامل تشخیص و پیش‌بینی استفاده کرد.
اطلاعات بیشتر:
More information: Mahnaz Azimi, Mehdi Totonchi, Mahsa Rahimi, Javad Firouzi, Parisa Sahranavard, Amirnader Emami Razavi, Fereidoon Memari, Fatemeh Kamali and Marzieh Ebrahimi, An integrated analysis to predict micro‐RNAs targeting both stemness and metastasis in human gastric cancer, Journal of Gastroenterology and Hepatology (2021). doi.org/10.1111/jgh.15176
